U posleratnom periodu, nakon kratkotrajnog povezivanja sa SSSR-om 1948. godine,došlo je do preokreta u političkom životu Jugoslavije. Uticaj Zapada, naročito od Amerike, bio je sve veći, i osećao se naročito u sferi kulture i svakodnevnog života.
Po preuzimanju vlasti komunistička partija Jugoslavije je napravili radikalan rez u odnosu na život u Kraljevini Jugoslaviji. Nekadašnjem građanstvu, industrijalcima, trgovcima i ugostiteljima zakonom o konfiskaciji i nacionalizaciji oduzimane su fabrike, radnje, kuće i stanovi, pa su polako prestajali da postoje privatno vlasništvo i inostrani kapital, a vlasnik svega postala je država.
Nova komunistička ideologija, pod parolama obnove i izgradnje i bratstva i jedinstva inicirala je izgradnju nove metropole. Beograd, u kojem je tokom rata porušena ili teško oštećena trećina zgrada, brzo se obnavljao, menjajući svoju arhitekturi i način života.
Gradonačelnik Branko Pešić u obilasku gradilašta u Novom Beogradu (privatna arhiva )
Prve posleratne decenije obeležio je tzv.zajednički stan. On je nastajao ili oduzimanjem stana od bivšeg vlasnika, koji bi dobio pravo da koristi samo deo i živi pored novih stanara, jer se smatralo da bogati predratni članovi građanstva, svoje bogatstvo treba da podele sa pripadnicima siromašne radničke klase. Veliki stanovi su se često pregrađivali, da bi se dobile dve celine.
U obnovi zemlje i izgradnji infrastrukture posebnu ulogu imale su omladinske radne akcije. Učesnici radnih akcija, na koje su odlazili dobrovoljno, besplatno su radili, u zamenu za napredovanje u društvu. Zahvaljujući radnim akcijama, izgrađen je Novi Beograd, Ada Ciganlija, Autoput bratstva i jedinstva, a obnovljeni su i mnogi objekti oštećeni u ratu.
Šezdesete godine predstavljale su procvat izgradnje Beograda. Grad je dobio značajne državne institucije, hotele, podzemne prolaze, mostove i glavne saobraćajnice,muzeje, sportske centre, bolnice, i povezao se sa Zemunom u jedinstvenu gradsku celinu.
Predratna ideja o gradnji Novog Beograda je ostvarena u posleratnoj Jugoslaviji, kada je grad počeo da se širi na levu obalu Save. Konkurs za urbanističko rešenje Novog Beograda raspisan je 1947, a 1948. počelo je stvaranje nove prestoničke celine iz peska i močvarnih terena. Urbanistički plan predvidao je izgradnju zgrada SIV-a i CK, Olimpijskog stadiona i sl.
Inženjer Božidar Jovanović pokazuje predsedniku SFRJ i visokim funkcionerima Grada Beograda plan Novog (privatna arhiva )
Stanovi su se dobijali od institucija države po određenim pravilima, a bilo je moguće podići i kredit za kupovinu stana pod povoljnijim uslovima.
U 7. deceniji 20. veka u Beogradu je izgrađeno je preko 80.000stanova. Stanovi građeni u socijalističkoj Jugoslaviji uglavnom su bili male površine, najčešće jednosobni i dvosobni. Građeni su po principima arhitektonskog funcionalizma sa modernim nameštajem.
Uprkos maloj kvadraturi, stanovi su imali dnevnu sobu, kuhinju, i spavaću/dečju sobu. U dnevnoj sobi se nalazio trosed i regal koji je zauzimao ceo zid. Od kraja šezdesetih, u stanovima je dominirao televizor.
Beograd se širio sve više, pa su na periferiji grada sagrađena nova naselja: Banovo brdo, Karaburma, Konjarnik, Šumice, Braće Jerković, Miljakovac, Čukarica, Kanarevo, Petlovo i Julino brdo. Kao i sve metropole u nastajanju, i Beograd je, zbog stalnog nedostatka stambenog prostora i snažne migracije, dobio i divlje naselje – Kaluđericu.
Postojao je kraj za bogatiji način života koji je bio rezervisan za državne funkcionere. Dedinje je dobilo status elitnog naselja, u kojem su se nalazile Titova rezidencija i vile partijskih funkcionera i stranih ambasadora.
Kako je standard rastao, tako je rasla i potrošačka moć građana, pa su počele da se grade vikendice, kupuje nov nameštaj, bela tehnika, automobili, ali i prestižne sitnice – tranzistori, gramofoni,i dr.
Tito isred makete hotela Jugoslavija (privatna arhiva )
Stalan porast broja studenata, osnivanje novih fakulteta i podizanje novih fakultetskih zgrada vodili su i do izgradnje Studentskog grada na Novom Beogradu, u kojem je živelo oko 5.000 studenata. Studentskih domova bilo je i u drugim delovima grada, ali je u Studentskom gradu živeo najveći broj studneta pristiglih iz cele Jugoslavije.
