GDE SE NALAZI?
Sava kapija se nalazila na obali Save, na glavnom južnom prilazu i vodila je ka Zapadnom podgrađu i Donjem gradu. Nalazi se u blizini malog silaza prema Savskom pristaništu.
Foto: Andrija Soković/Beotura
Veliki stepenišni silaz
Sava kapija
ISTORIJAT
Kompleks spoljnih fortifikacija na savskoj padini utvrđenja u kojem se nalazi kapija građen je od 14. do 18. veka, dok je kapija građena od 1740. do 1760. godine. Ceo ovaj deo kompleksa rekonstruisan je od 2005-2010.godine.
Za vreme vladavine Stefana Dušana izgrađen je južni bedem, zajedno sa južnom kapijom. Kasnije je austrijska vojska ovu kapiju nadogradila i proširila, pa je tada nosila ime Srednjovekovna kapija. Ipak, 1740. godine srušena je u sklopu turske obnove tvrđave i tada je na ovom mestu podignuta Sava kapija. U vreme turske vladavine bila je jedna od 4 glavne kapije kroz koje se ulazilo u grad. Predstavljala je vezu grada i reke Save, odakle se plovilo zapadnim delovima Balkanskog poluostrva.
Spuštanjem Velikim i malim stepeništem dolazi se do Sava kapije koja i danas predstavlja danas najkraću komunikaciju između pristaništa na Savi i gornjografskih fortifikacija. Usled velikog nagiba terena, duž celog stepeništa se nalaze lučni prolazi.
IZGLED
O izgledu kapije nam govore samo pojedine skice koje datiraju još iz turskog perioda. Po izgledu Sava kapija se nije razlikovala od ostalih turskih kapija koje su izgrađene u tom periodu. Izgrađena je od tesanog kamena. Po originalnim planovima bilo je zamišljeno da se ispred kapije nalazi i vodeni rov sa mostom, ali ostaje nepoznato da li je do realizacije tog plana došlo. Tokom bombardovanja 1944. kapija je bila meta avionskog napada i tada je od nje ostalo samo podnožje desnog stuba. Tokom 20. veka se radilo na planovima rekonstrukcije kapije. Međutim do rekonstrukcije je došlo tek 2009. kada je rekonstruisan ceo desni i podnožje levog stuba.