Скочи на садржај

KRALJEVSKI KOMPLEKS

GDE SE NALAZI?

Bulevar kneza Aleksandra Karađorđevića 96, Dedinje. Kraljevski kompleks moguće je posetiti svakog vikenda od aprila do oktobra. Obilasci su organizovani uz pratnju vodiča.

Kraljevski kompleks je sagrađen kao rezidencijalni dom dinastije Karađorđević. Zauzima površinu od 135 hektara. U sklopu ovog  kompleksa nalazi se Kraljevski dvor, Beli dvor, crkva Svetog Apostola Andreja i još niz drugih pomoćnih objekata. Okolina rezidencije uređena je prema idejama pejzažnog arhitekte Eduarda Andrea. Ovaj kompleks ima veoma veliki kulturni i istorijski značaj. Vlada Srbije 2010. godine proglasila je Dvorski kompleks kulturnim dobrom.

KRALJEVSKI DVOR

Kraljevski dvor izgrađen je u periodu od 1924. do 1929. godine, po nalogu Aleksandra I. Arhitekte koje su radile na ovom projektu bili su Nikolaj Krasnov i Živojin Nikolić.  Danas je to dom princa Aleksandra II i njegove porodice. Oko ovog zdanja nalaze se bazeni, parkovske terase, koncertna terasa i paviljon.

U Paviljonu  dvorskog kompleksa  nalazi se čuvena Meštovićeva  skulptura „Majka Hrvata”  verzija istoimenog dela koje je umetnik radio 1932. godine za Muzej hrvatskih starina u Zagrebu.  Na inicijativu kralja Aleksandra I, od novembra 1933. do aprila 1934. Meštrović je zajedno sa timom klesara radio na izradi skulpture „Povijest Hrvata” za Dvorski kompleks. Delo je dopremljeno maja 1934. i smešteno u vrtni paviljon, naspram glavnog ulaza u Kraljevski dvor. „Povijest Hrvata” predstavlja žensku figuru odevenu u stilizovani nacionalni kostim Dalmatinske Zagore, a  rađena je, pretpostavlja se,  po ugledu na Meštrovićevu majku. Horizontalna ploča na kojoj počivaju ruke žene nosi natpis ispisan glagoljicom „Povijest Hrvata”. Kasnije su napravljeni bronzani odlivci, po Meštrovićevom modelu koji se danas nalazi u Muzeju hrvatskih arheoloških spomenika u Splitu.

Paviljon Belog dvora u kome je izložena slulptura Ivana Meštrovića Povijest Hrvata

Fasada je obložena mermerom. Unutrašnjost dvora je vrlo raskošnog izgleda. Svečani hol ukrašen je kopijama fresaka iz Sopoćana i Dečana.

Kraljevska trpezarija

Trpezarija, zlatni salon, prostorije velike i male biblioteke  koncipirane su po ugledu na renesansni stil, dok je plavi salon dizajniran po ugledu na na barokni stil.  Sve ove prostorije ukrašene su dragocenim slikama i lusterima.

U podrumu je orijentalni salon čiji su zidovi i tavanice u potpunosti oslikani ornamentima. Tu se nalazi i  "soba šapata", mali salon  i privatni bioskop.

Bioskopska sala

 

 

BELI DVOR

Beli Dvor zidan je takođe po nalogu Aleksandra I. Građen je u periodu od 1934. do 1937. godine, po projektu arhitekte Aleksandra Đorđevića. Ovaj objekat kralj Aleksandar  nemenio je za svojim sinovima Tomislavu, Andreju i Petru. U prizemlju rezidencije nalaze se saloni i veliki hol koji su opremeljeni po ugledu na stil Luja XV i Luja XVI. Takođe, jedna od značajnih prostorija je i dvorska biblioteka.

CRKVA SV. ANDREJA PRVOZVANOG

Crkva je posvećena Svetom Andriji Prvozvanom, svecu koji predstavlja krsnu slavu dinastije Karađorđević. Građena je po uzoru na crkvu Svetog Andreja koja se nalazi u Makedoniji u srpsko vizantijskom stilu.

Za oslikavanje fresaka bili su zaduženi ruski slikari Boris Obraskov, Vladimir Bičkovski, Nikola Majendorf, Rejtingler i Evgenije Varun-Sekrat. Radovi su trajali 3 godine.

Nakon oslobođenja Beograda 1944. godine, po svedočenjima, komandant bataljona jugoslovenske vojske, pucao je kroz sliku Isusa Hrista na plafonu, a šteta je i danas vidljiva.

Pripremila: Ana Sarić