DESPOTOVA KAPIJA

Nalazi se na  istočnom ulazu u Gornji grad. U blizini je Zindan kapije, i kompleksa koji čine Crkva Ružica i Sv. Petka.

Iako se javljaju dva naziva, ovo je ipak Despotova kula , ali naziva se  i Dizdarovom jer je u 18. veku tu boravio  Dizdar-  zapovednik grada.

Despotova kapija sa Dizdarevom kulom često se naziva i Istočnom gornjogradskom kapijom. U srednjem veku se na ovom mestu nalazio glavni ulaz u Beogradsku tvrđavu. Zajedno sa severoistočnim bedemom predstavlja najbolje očuvani segment srednjovekovnog Gornjeg grada iz prve polovine XV veka.

Despotova kapija, 1404-1427.

Građena je u vreme vladavine Beogradom despota Stefana Lazarevića u periodu između 1404-1427. godine i jedina je ostala očuvana u prvobitnom stanju.

Zbog dvostrukih bedema sastoji se iz unutrasnjeg i spoljng dela. Sa spoljne strane kapije postojao je pokretni most i koji se po potrebi spuštao preko dubokog jarka. Iznad spoljneg luka kapije nalazila se gradska ikona Bogorodice.

Nakon što je kula pretrpela veća oštećenja u Prvom svetskom ratu, delimično je rekonstruisana 1938. godine. Vrh kule je rekonstruisan 1970-ih i vraćen mu je prvobitni  oblik, a 1981. je u blizini podignut spomenik Despotu Stefanu. Danas je Despotova kapija pešačkim mostom preko jarka spojena sa Zindan kapijom.

Trenutno na vrhu kule radi astronomska opservatorija Ruđer Bošković, sa nekoliko optičkih teleskopa.

Pripremio: Andrija Soković