ISTORIJAT
Današnja zgrada JDP-a nalazi se na mestu nekadašnjeg Dvorskog Maneža, konjušnice i škole jahanja za obuku oficira Kneževine Srbije. Podignuta je 1867. u vreme vladavine Mihaila Obrenovića. U junu 1914. godine zgrada Maneža je adaptirana za potrebe Narodnog pozorišta koje se rekonsturisalo. Od decembra 1919.godine Narodno pozorište je radilo u ovom prostoru, tada jednostavno nazvanom Manjež. Zbog drvenih konstruktivnih elemenata, Manjež je zahvatio požar septembra 1927.godine i ceo je izgoreo.
Zgrada Manježa u periodu od 1931 do 1937.godine
Posle požara počela je izgradnja novog pozorišta, predviđena je bila velika operska zgrada. Obnovljena zgrada Manježa, po projektu arhitekata Vojislava Zađina i Nikole Krasnova, bila je akademistička građevina sa 850 mesta za sedenje. Otvorena je za publiku 12. jula 1929. U periodu od 1931 do 1937. Manjež je privremno korišćen za potrebe Skupštine Kraljevine Jugoslavije.
Zgrada je 1937. po treći put adaptirana i dobila je nov naziv – Vračarsko pozorište. Pozorište je funkcionisalo do oslobođenja u oktobru 1944. Posle Drugog svetskog rata dobilo je naziv Gradsko pozorište, a 1947, doneta je odluka o osnivanju Jugoslovenskog dramskog pozorišta (JDP).
Zgrada Jugoslovenskog dramskog pozorišta je 1947.godine dobila zvanično svoje novo ime (i poznatu skraćenicu JDP), i novi modernistički izgled sa jednostavnom fasadom. Zgrada pozorišta je ponovo gorela 1997. godine, posle čega je rekonsturisana po projektu arhitekata Zorana Radojičića i Dejana Miljkovića.
JUGOSLOVENSKO DRAMSKO POZORIŠTE
Vlasti FNRJ 1947. godine donele su odluku o osnovanju Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Za potrebe novog pozorišta rekonstruisana je zgrade Manježa, po projektu arhitekte Momčila Belobrka, uz saradnju slovenačkog umetnika Bojana Stupice. U skladu sa stilskim idejama modernizma, uklonjena je stilska fasada Nikolaja Krasnova i zgrada je dobila modernistički izgled, sa jednostavnom i bezornamentalnom fasadom i ulaznim tremom.
Ideja o osnivanju JDP-a potekla je od Bojana Stupice koji se zalagao za projekat nadnacionalnog jugoslovenskog teatra. Svoju ideju „Elaborat o centralnom teatru Federativne narodne republike Jugoslavije“, o formiranju JDP, predao je 1946.godine vlastima FNRJ koje su prihvatile njegov predlog.
Reditelj Bojan Stupica, slika u foajeu JDP-a
Prva predstava u JDP-u "Kralj Betajnove" slovenačkog pisca Ivana Cankara, u režiji Bojana Stupice odigrana je 3. aprila 1948.godine .Mnogi značajniji glumci iz Zagreba, Novog Sada, Sarajeva, Splita, Ljubljane i drugih gradova tadašnje Jugoslavije pozvani su da učestvuju u stvaranju pozorišta. Reditelj Bojan Stupica postavljen je za umetničkog direktora pozorišta. U želji da proširi pozorište, Bojan Stupica je po sopstvenim nacrtima, podigao i Malo pozorište u dvorištu JDP, koje je nakon njegove smrti 1969. godine dobilo naziv Teatar „Bojan Stupica".
Reditelji koji su u to vreme stvorili slavu JDP-a, Bojan Stupica, Mata Milošević i Tomislav Tanhofer bili su već u međuratnom periodu pod uticajem evropskog modernizma. Taj duh internacionalnog teatra nastavio se i u kasnijim vremenima, kada je na čelo kuće došao Jovan Ćirilov koji je stvorio reprezentativno pozorište savremenog scenskog izraza.
Godine 1997. JDP je zahvatio požar koji je uništio Veliku scenu i gotovo celu zgradu. Velika scena ponovo je otvorena 23. maja 2003.predstavom Rodoljupci Jovana Sterije Popovića u režiji Dejana Mijača.
Garderoba u JDP-u
U Jugoslovenskom dramskom pozorištu igraju se dela svetskih klasika i domaći dramski tekstovi. Izvode se i dela savremenih domaćih i inostranih autora. Pozorište je ostalo dosledno tradiciji angažovanja značajnih umetnika sa prostora bivše Jugoslavije (Dejan Mijač, Egon Savin, Paolo Mađeli, Slobodan Unkovski, Dušan Jovanović, Jagoš Marković, Gorčin Stojanović, Aleksandar Popovski).
Jugoslovensko dramsko pozorište danas ima tri scene: glavna scena „Ljuba Tadić“ koja prima 586 gledalaca, Teatar „Bojan Stupica“ čija je rekonstrukcija u pripremi i Studio JDP za 112 gledalaca. Studio JDP otvoren je 2004. godine za predstave kamernog i eksperimentalnog karaktera.
Slike iz pozorišnih predstava u foajeu JDP-a
IZGLED
Zgrada pozorišta iz 1929. godine po projektu arhitekata Vojislava Zađina i Nikolaja Krasnova sagrađena je u stilu akademizma a fasada je bila dekorisana alegorijskim prikazima literature, muzike, plesa, drame i komedije – skulpturama koje je izradio vajar Vojislav Šikoparija.
Milo Milunović „Devojka sa bakljom“ 1948. godina
Po osnivanju JDP-a menja se i izgled zgrade. Arhitekta Belobrk u ulaznom delu postavlja atrijum sa bazenom. Ipred samog ulaza nalazi se skulptura „Ranjenik“ hrvatskog vajara Vanje Radauša iz 1948.
Ranjenik, Vanja Radauš, 1948.
U holu je postavljen mozaik crnogorskog slikara Mila Milunovića „Devojka sa bakljom“ iz 1948. godine . Za lik "Devojke sa bakljom" slikaru je pozirala glumica Ana Krasojević, članica Humorističkog pozorišta na Terazijama. Posle požara 1997. koji je uništio Veliku scenu i gotovo celu zgradu, mozaik je vraćen na originalnu poziciju između ulaza u parter, gde je i bio od osnivanja.
Osamdesetih je došlo do nove rekonstrukcije arhitekte Đorđa Bobića koji je otkrio manji deo stare fasade Nikolaja Krasnova. Dodavanjem boje na fasadi une je postmoderni stil, a tada je dodata i fontanu na bočnoj strani zgrade prema zgradi SKC-a.
Zgrada pozorišta je posle požara rekonsturisana po projektu arhitekata Zorana Radojičića i Dejana Miljkovića. Fasada je dobila nov izgled, uneti su novi materijali - staklo i metal, čime je u potpunosti izmenjen dotadašnji spoljašnji izgled zgrade. U ulaznom delu postavljena je monumentalna skulptura Mrđana Bajića. Belobrkov ulazni trem je zadržan, ali je zastakljen i proširen do visine od oko 10m .
Pored dotadašnje dve scene: glavne koja je nazavana po glumcu „Ljuba Tadić“ (za 586 gledalaca) i Teatara „Bojan Stupica“ čija je rekonstrukcija u pripremi, otovren je i Studio JDP za 112 gledalaca na spratu otvoren je 2004. godine.
Studio JDP
