Skip to content

BLOK 70

GDE SE NALAZI?

Blok 45 je stambeni blok koji se nalazi na levoj obali Save između blokova 44 i 70A.

ISTORIJAT

Ideja o izgradnji stambenog kompleksa na obali Save na području sela Bežanija javila se 1962. godine, a tri godine kasnije raspisan je jugoslovenski konkurs za izgradnju blokova 45 i 70 koji su predviđeni kao dva identična stambena naselja.

Blok 70

Projektanti urbanističke celine koji su pobedili na jugoslovenskom konkursu bili su arhitekte :Ivan Tepeš i Velimir Gredelj. Izvođači projekta bili su Jovan Mišković i Milutin Glavički. Stambene solitere projektovali su arh. Branko i Stana Aleksić (šestosratnice), arh.Mihajlo Čanak (osmospratnice), i arh. Grgur Popović solitere spratnosti od 10 do 14. Svi objekti izgrađen su u tzv. IMS sistemima građenja koji se baziraju na armirano-betonskom montažnom skeletu.
Izgradnja bloka je počela 1973, godine , a već 1975 je završen. Ta brza izgradnja je rezultiral delimično drugačijim izgledom i kvalitetom izgleda zgrada. Površina bloka je nešto veća od ranije izgrađenog Bloka 45, ali je raspored i veličina objekata vrlo slična.

Mesna zajednica kojoj je pripadao blok zvala se Bratstvo i jedinstvo, a dan MZ obeležavao se 20. oktobra kada je 1975. godine osnovana mesna zajednica

Šestospratnice u Bloku70

Po planu je bilo predviđena izgradnja još jedne škole i dve dečje ustanove. Od komercijalnih objekata tokom 80ih podignuta je Automatska telefonska centrala.

Početkom devedesetih godina došlo je do izmena urbanističkog plana blokova 45 i 70 na Novom Beogradu, pa je prostor između blokova i ulice Jurija Gagarina postao mesto komercijalnih objekata koje je popularno nazvano Kineski tržni centar. Sredinom devedesetih godina tokom ekonomske krize u Srbiji, švercovana roba dolazili je iz različitih krajeva, između ostalih i iz Kine. Političkim dogovorima tadašnjeg režima Slobodana Miloševića omogoćen je dolazak kineskih trgovaca koji su počeli da trguju jeftinijom robom. Beograd je postao distributivni centar kineske robe za celu Evropu. Stizalo je i do 3500 kontejnera mesečno, od čega je 500 ostajalo u Srbiji, a ostalo je prosleđivano u okolne zemlje. U takvim uslovima otvoren je centar za kineske trgovce u bloku 70, koji su zakupili male radnje za prodaju robe.Takođe, Kineski državaljani zakupljivali su stanove u neposrednoj blizini, pa se i struktura stanovnika promenila.Ipak, Kineski tržni centar je zbog neuređenih ekonomskih prilika, postao mesto kontroverznog poslovanja, pa su izbijali požari neutvrđenog porekla.Požar koji je buknuo 24.01.2024 u Kineskom Tržnom centru u Bloku 70, u poštunosti je zatvorio lokale u Centru.

Kineski tržni centar posle požara 2024.

IZGLED

Blok 70 imao je istu strukturu kao i nešto ranije izgrađeni blok 45. Podeljen na priobalni južni deo u kojem su smeštene dvospratne i četvospratne zgrade koje formiraju kompleks od tri zgrade (u obliku ćiriličnog slova P). Dvospratne zgrade su bile neposredno uz priobalni deo, a četvorsratne zgrade bile su uvučene ka središnjem delu bloka. Blok od tri zgrade formirao je atrijumski prostor u kojem se nalazilo igralište za decu sa parkom.

Kaskadnim ređanjem formiran je i drugi deo bloka sa soliterima koji su raspoređeni u redovima po visini od 6, 8, 10, 12, i 14 spratova.
Izgled centralnog dela se malo razlikuje od bloka 45, zbog izgleda škole i vrtića koji su drugačije pozicionirani. Škola "20 oktobar" u bloku 70 je otvorena 1976. godine. Škola je u vreme otvaranja imala 70 odeljenja, što je činilo jednom od najvećih škola na Balkanu sa gotovo 2.400 đaka.

Dečji vrtić Lane je izgrađen u neposrednoj blizini škole, a prema planu bila je predviđena izgradnja još jedne  škole i dva vrtića.

Dečji vrtić Srna (nekad Lane)

Šetališta Lazaro Kardenasa koje se prostire sredinom Bloka 70 je tokom 2011. godine preuređeno u prostran park. Izgrađeno je košarkaško igralište, plato za odmor, česma, klupe, ljuljaške, a popularno je nazvan Đilasov park, po tome što je izgrađen u vreme dok je gradonačelnik bio Dragan Đilas.

U produžetku šetališta, nalazi se objekat tzv. mesne zajednice koji je završen 1976. godine. Mesna zajednica se zvala "Bratstvo i jedinstvo" a kao svoj dan obeležaval je 20 oktobar-Dan oslobođenja Beograda tokom II svetskog rata. Odluka o izgradnji tzv. mesnih zajednica u novoizgrađenim naseljima širom Beograda donesena je godinu dana ranije. Projektni biro građevinskog preduzeća Komgrap uradio je projekat za izgled ovih objekata koji se sastojao od prefabrikovanih sistema za gradnju.

Taj kompleks prizemnih zgrada, veličine oko 3500m2, je imao 5 blokova objekata namenjenih za poslovnu (banka i pošta), komercijalnu (samoposluga i restoran), zanatsku (privatne radnje) i društvenu (biblioteka, sala za skupove) funkciju.

Pripremio Filip Šuica